Veel gestelde vragen over griepvaccinatie:
Wie krijgt een griepprik?
Een griepprik wordt aanbevolen voor de volgende groepen mensen: personen ouder dan 60 jaar, mensen met suikerziekte, volwassenen en kinderen met chronische ziekten (onder andere hart-, long- en nierziekten). Ook wordt de griepprik aanbevolen voor personen die veel in aanraking komen met bovengenoemde groepen, zoals artsen en verplegend personeel. Voor personen met een ernstige allergie voor kippeneieren, vrouwen in de eerste drie maanden van de zwangerschap en baby’s jonger dan zes maanden wordt de griepprik afgeraden. Voor meer informatie, zie http://www.rivm.nl/griepprik terug
Hoeveel mensen krijgen een griepprik?
Naar schatting 2,9 miljoen Nederlanders halen dit jaar een griepprik bij hun huisarts. Het aantal vaccinaties tegen influenza neemt ieder jaar gestaag toe. In 1998 werden bijna 2,5 miljoen prikken uitgedeeld. Dat was 15,4% van de bevolking. Vorig jaar liet 17,6% zich vaccineren: 2,8 miljoen mensen. Oorzaak van de stijging is het toenemende aantal ouderen en chronisch zieken in Nederland. In België zegt 20% van de mensen van 15 jaar en ouder een griepprik te hebben gehaald (cijfers 2001). Ook hier stijgt elk jaar het aantal mensen dat zich laat vaccineren. De vaccinatiegraad voor griep varieert licht per gewest: 22% in het Vlaams Gewest, 20% in het Brussels Gewest en 17% in het Waals Gewest. De 60-plussers krijgen de vaccinatie gratis, net als mensen met diabetes of hart-, long- of nierziekten, omdat influenza voor hen ernstige gevolgen kan hebben. Dat zijn samen meer dan 3,7 miljoen mensen. Van de risicogroep in Nederland kwam in 2002 precies 75% een prik halen. Dat percentage is al jaren vrij stabiel en het hoogste van Europa. De vaccinatiegraad in de risicogroepen ligt in België op 42%. Wereldwijd scoren alleen Canada en de Verenigde Staten beter dan Nederland. terug
Heeft vaccineren een negatieve invloed op mijn weerstand tegen griep?
Nee. Een griepprik heeft geen negatief effect op je weerstandsvermogen. Integendeel, de weerstand wordt er juist door versterkt. Na een vaccinatie zal het lichaam antistoffen maken tegen het griepvirus. Deze antistoffen beschermen je als je met een griepvirus in aanraking komt. Vaccinatie activeert je immuunsysteem en zorgt daardoor dat je lichaam niet ‘lui’ wordt en niet verleert hoe het op een infectie moet reageren. Ook als je griep hebt, maakt je lichaam antistoffen, maar dan duurt het even voordat er genoeg zijn om de griep aan te pakken. terug
Kan ik als gevolg van vaccinatie griep krijgen?
Nee, vaccinatie vindt plaats met onderdelen van een geïnactiveerd (dood) virus. Het vaccin biedt pas twee tot drie weken na vaccinatie een optimale bescherming. Door infectie met het griepvirus binnen deze periode kun je dus nog wel griep krijgen, maar de kans is groot dat je er minder ziek van wordt dan zonder prik. Dat komt doordat je dan toch al een bepaalde weerstand hebt opgebouwd. Vaccinatie in oktober of november is het meest ideaal, omdat je dan in de wintermaanden vrijwel zeker volledig beschermd bent als de griep gaat heersen. terug
Ik ben zwanger, kan ik mij dan toch laten vaccineren?
Als je zwanger bent, is het krijgen van griep, en dan met name de complicaties die het gevolg kunnen zijn van griep, een risico voor moeder en kind. Daarom wordt vaccinatie vaak aanbevolen voor zwangere vrouwen, die tijdens het griepseizoen (december tot april) in het tweede of derde trimester van hun zwangerschap zijn (dus meer dan dertien weken zwanger). Als je tot de risicogroepen behoort, wordt vaccinatie aanbevolen ongeacht het stadium waarin de zwangerschap zich bevindt. Alleen vrouwen in de eerste drie maanden van de zwangerschap kunnen beter even wachten met de prik. terug
Ik heb last van allergieën, kan ik mij dan toch laten vaccineren?
Als je last hebt van kippeneiwit-allergie, dan mag je niet gevaccineerd worden met het griepvaccin. Dit komt doordat het vaccin wordt geproduceerd met behulp van kippeneieren, waardoor zich in het vaccin kleine restjes kippeneiwit kunnen bevinden. Net als bij voedingsmiddelen en cosmetica kunnen sommige mensen overgevoelig zijn voor bepaalde bestanddelen van de griepprik. terug
Waarom wordt niet iedereen gevaccineerd tegen griep?
Voor jonge, gezonde volwassenen vormt griep geen gevaar. Deze groep hoeft dan ook niet gevaccineerd te worden. terug
Ik hoor wel eens dat iemand een griepprik heeft gehad en toch griep heeft gekregen. Hoe kan dat?
Niet alles wat wij griep noemen is ook echte griep. In zijn mildste vorm is griep moeilijk te onderscheiden van andere aandoeningen van de luchtwegen, zoals verkoudheid. En dan wordt al gauw gezegd: ‘ik heb de griepprik gehaald en toch griep gekregen’. Bovendien biedt het vaccin geen 100% bescherming en is er dus een kleine kans dat je toch griep krijgt. Die is dan echter meestal wel veel milder en het risico van complicaties is kleiner. De mate van bescherming die een vaccin biedt kan van persoon tot persoon verschillen, onder andere door ziekte of door gebruik van medicijnen die het afweersysteem van het lichaam beïnvloeden. Verder is het zo dat men niet altijd met 100% zekerheid van tevoren kan voorspellen welke virussen tijdens de winter aanwezig zullen zijn. Het vaccin is zo samengesteld dat de meest waarschijnlijke virussen er in ieder geval inzitten. Het kan echter voorkomen dat men door een ander griepvirus, dat niet in het vaccin zit, toch nog ziek wordt. terug
Er zijn tegenwoordig nieuwe geneesmiddelen tegen griep. Moet ik mij dan toch nog laten vaccineren?
Vaccinatie biedt de beste bescherming tegen griep. De nieuwe geneesmiddelen kun je pas innemen als je al griep hebt. Dit moet dan wel snel gebeuren, binnen 24 tot 48 uur, want alléén dan kunnen deze middelen de ziekteduur met ongeveer één dag bekorten. Het is niet goed mogelijk om binnen 48 uur vast te stellen of griepverschijnselen veroorzaakt worden door het griepvirus. Als dat niet het geval is dan helpen deze medicijnen niet en worden ze ten onrechte ingenomen. Dus voorkomen is beter dan genezen! terug
Waarom wordt het aanbevolen elk jaar een griepprik te halen?
De hoeveelheid antilichamen na de vaccinatie neemt in de loop van de tijd af. Op een gegeven moment zijn er te weinig antilichamen om een goede bescherming te bieden. Verder ondergaat het griepvirus regelmatig kleine veranderingen en kan op deze manier ons immuunsysteem steeds opnieuw verrassen. Hierdoor biedt de griepprik van het vorige jaar onvoldoende bescherming en moet hij elk jaar herhaald worden. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelt elk jaar opnieuw de samenstelling vast van het vaccin op zo’n manier dat het bescherming biedt tegen de meest voorkomende griepvirussen. terug
Hoe bepaalt de Wereldgezondheidsorganisatie welke virus typen in het vaccin komen?
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bekijkt twee keer per jaar of het vaccin nog wel aansluit bij de virustypen die rondwaren. Vrijwel elk jaar wordt het middel een beetje aangepast. terug
Waar bestaat het griepvaccin uit?
Het griepvaccin bevat in het algemeen drie verschillende typen inactief gemaakt virus. De virussen worden gekweekt in bevruchte kippeneieren, vervolgens gedood en gezuiverd alvorens het vaccin wordt gemaakt. Globaal genomen levert één ei genoeg virus voor één dosis vaccin. terug
Geeft de griepprik bijwerkingen?
Circa 95% van de gevaccineerden heeft geen of slechts gering ongemak als gevolg van de griepprik. Bij een kleine minderheid is de plek van de prik daags na de vaccinatie iets dikker en gevoeliger. Ook een klein gedeelte van de mensen zegt zich de dag van de vaccinatie en de dag erna moe en ‘gammel’ te voelen. Dit laatste kan worden verklaard doordat het lichaam begint met de bouw van antilichamen tegen het griepvirus. De ene persoon is hier gevoeliger voor dan de ander. terug
Hoe werkt de bescherming van de griepprik?
Na de vaccinatie begint het afweersysteem met de productie van antilichamen tegen bepaalde eiwitten uit het vaccin. Die zelfde eiwitten komen voor aan de buitenkant van het echte virus. Als dit virus vervolgens je lichaam binnendringt, dan binden de antilichamen zich aan de griepvirussen zodat deze uitgeschakeld kunnen worden. Het virus kan dan geen cellen meer kapot maken en het weefsel loopt geen schade (meer) op. Je wordt dus niet ziek of je hebt minder ernstige klachten. terug
Wanneer moet je gevaccineerd worden?
Het is lastig om aan te geven wat precies het beste moment voor de griepprik is aangezien de epidemie elk jaar op een ander moment begint. Op het noordelijk halfrond ligt de beste tijd voor vaccinatie tussen midden september en begin november. terug
Hoe effectief is het griep vaccin?
De effectiviteit van vaccinatie is afhankelijk van het afweersysteem van het individu, de leeftijd van de persoon die gevaccineerd wordt, de gelijkenis van het virus in het vaccin met virussen die circuleren, het (sub)type van het virus en de tijd tussen vaccinatie en blootstelling aan het griepvirus. Daardoor is het moeilijk te zeggen hoe effectief het griepvaccin is. In het algemeen voorkomt vaccinatie ziekte in ongeveer 70% van de jong volwassenen, voor ouderen ligt dit percentage lager. terug
Kun je griep krijgen als je gevaccineerd bent?
Het is mogelijk dat (met name ouderen) mensen toch griep krijgen terwijl ze gevaccineerd zijn (zie ook vorige vraag). Echter, voor diegenen die toch geïnfecteerd worden na de griepprik, is de ziekte meestal minder ernstig en leidt deze minder vaak tot ziekenhuisopname of de dood. terug
Wat is het effect van de griepprik?
De griepprik voorkomt jaarlijks 5400 sterftegevallen. Ook zijn er 48% minder ziekenhuisopnamen. Dat maakt de 35 miljoen euro die de vaccinatieronde jaarlijks kost, meer dan goed. Toch sterven er jaarlijks nog steeds enkele duizenden mensen, voornamelijk ouderen, aan de griep. terug
