Wat is griep en hoe herken je het?

Wat iedereen gewoonlijk ‘griep’ noemt, is vaak niet meer dan een zware, maar tamelijk onschuldige verkoudheid. Echte griep, of influenza, is de meest onderschatte ziekte die er is. Hoe herken je influenza? Er bestaat momenteel nog geen test waarmee je thuis of bij de huisarts even snel kunt bepalen of je een influenza-infectie hebt of een andere ziekte. Uiteraard kan iedereen wel de symptomen herkennen.

De belangrijkste griepsymptomen:

• Snel opkomende koorts
• Keelpijn
• Hoesten
• Spierpijn
• Rillerig
• Vermoeid en uitgeput

Nu lijken deze symptomen veel op die van een stevige verkoudheid of een andere (virus)infectie, maar wanneer deze symptomen ontstaan in een periode dat er griep heerst, is de kans wel erg groot dat het een influenza-infectie is.

Iemand met echte griep is al gauw een week uit de running, terwijl een verkoudheid met een paar dagen weer over is. Gemiddeld krijgt 10% van de volwassenen en ongeveer 30% van de kinderen echte griep tijdens de jaarlijkse griepgolf (epidemie). Iemand met influenza kan makkelijk andere mensen aansteken.

Je voelt je er doodziek door en voor sommige mensen kan de ziekte ernstige gevolgen hebben. Daarnaast zorgt griep voor enorme kosten in de gezondheidszorg en het bedrijfsleven. Ieder jaar krijgt zo’n 5 tot 15% van de bevolking griep. Voor Nederland en Vlaanderen zijn dat dus één tot twee miljoen mensen.

Griep veroorzaakt al eeuwenlang zulke uitbarstingen of epidemieën. Soms ontwikkelt zich ook een nieuwe variant van het griepvirus. Dan bieden zelfs vaccinaties geen afdoende bescherming en slaat griep toe in de vorm van een wereldwijde en levensgevaarlijke epidemie, een ‘pandemie’. Zo eiste de Spaanse griep in 1918 tussen de twintig en veertig miljoen slachtoffers. We hopen dan ook dat de Grote Griepmeting tot een beter inzicht in deze gevaarlijke virusziekte gaat leiden.

Veel gestelde algemene vragen over griep en verkoudheid:

Wat is griep?

Griep is een acute infectie van de bovenste luchtwegen (neus, keel, longen) en wordt veroorzaakt door het influenzavirus. Officieel spreken we dan ook van influenza. terug

Wat gebeurt er als je griep krijgt?

Griep onderscheidt zich van een verkoudheid doordat de klachten in een zeer korte tijd sterk toenemen. Je voelt je binnen een paar uur doodziek. Je krijgt plotseling hoge koorts, koude rillingen, hoofdpijn, keelpijn, spierpijn over je hele lichaam en heftige, droge hoest. Je hebt totaal geen eetlust meer en je voelt je ontzettend moe, slap en ziek. Je bent zweterig, verhit en je krijgt een loopneus. De pijn en koorts zijn het gevolg van de reactie van het lichaam op de aanval van het griepvirus. Het lichaam probeert de aanval af te slaan en dat kost veel moeite. terug

Hoe lang duurt griep?

Mensen die verder gezond zijn, blijven van griep gauw een week ziek. De koorts (38-40°C) is één dag na het begin van de klachten het hoogst en duurt één tot vijf dagen. Wie griep heeft, wil het liefste gewoon in bed blijven.
Na twee tot zeven dagen verdwijnen de meeste verschijnselen. De hoest kan nog wel meer dan twee weken aanhouden. Het duurt dan ook wel één of twee weken totdat je je weer helemaal ‘de oude’ voelt. Daarvoor ben je nog zeer vermoeid en uitgeblust. terug

Hoe ernstig is griep?

Voor de meeste mensen is griep slechts een vervelende ervaring, maar enkelen kunnen er ernstig ziek van worden. Het virus beschadigt het weefsel van de longen zodat er acute bronchitis of zelf longontsteking kan ontstaan. Je moet over een sterk en gezond lichaam beschikken, om griep af te weren.
Sommige mensen zijn verzwakt door ouderdom of door chronische ziekten als diabetes, hart- en nierziekten of astma. Bij hen kan een besmetting te veel energie vragen. Deze mensen zijn vatbaar voor een infectie door een bacterie boven op de schade die het griepvirus al aanricht. In deze situaties kan griep dodelijk zijn. Maar ook een gezond mens kan veel hinder ondervinden van griep en daardoor een tijd lang uitgeschakeld zijn van werk en sociaal leven. terug

Hoe bepaalt de dokter of je griep hebt?

In het algemeen baseert de arts zijn diagnose op basis van zogenoemde ‘klinische symptomen’. Het kan echter lastig zijn om griep te onderscheiden van andere luchtweginfecties. Tijdens een griepepidemie, blijkt 60 tot 70% van de mensen met duidelijk griepachtige symptomen ook daadwerkelijk geïnfecteerd te zijn met het virus. Of je echt griep hebt, kan onderzocht worden door met een wattenstaafje wat neus- of keelslijm af te nemen en dit in het laboratorium te testen op aanwezigheid van griepvirussen. terug

Hoe is griep te onderscheiden van een gewone verkoudheid?

Veel mensen verwarren de gewone verkoudheid met griep. Van griep ben je meestal ernstiger ziek dan van een verkoudheid. De symptomen van een verkoudheid verdwijnen in het algemeen ook sneller en complicaties zoals een longontsteking komen slechts zelden voor. terug

Wat zijn de symptomen van een gewone verkoudheid?

De symptomen van een verkoudheid zijn: een loopneus, niezen, waterige ogen en keelpijn. Deze symptomen zijn beperkt tot het bovenste deel van de luchtwegen. Koorts en spierpijn treden in het algemeen niet op bij verkoudheid. terug

Zijn er virussen die wat betreft symptomen op griep lijken?

Een infectie met het rhinovirus (verkoudheid), respiratoir syncytieel virus (RSV), parainfluenzavirus of adenovirus geeft symptomen die ook vaak voorkomen bij infectie met het griepvirus. terug

Is griep te voorkomen?

De enige bewezen efficiënte methode van preventie is vaccinatie (‘de griepprik’). Antivirale medicijnen, zoals Amantadine, Relenza (zanamivir)en Tamiflu (oseltamivir), kunnen griep ook voorkomen, maar worden eerder toegepast bij mensen die al ziek zijn. Ze remmen de besmetting en zwakken de verschijnselen af. terug

Hoe komt het dat mensen vooral in de winter griep krijgen?

Het griepvirus verspreidt zich vooral in de winter en het begin van de lente. We denken dat dit komt doordat in het koude seizoen mensen veel en dicht bij elkaar zitten, wat de verspreiding van het virus vergemakkelijkt. Bovendien is de lucht in huis in deze tijd vaak droger, waardoor het griepvirus langer actief blijft. terug

Hoe verspreidt het griepvirus zich?

Een niezende of hoestende grieppatiënt verspreidt het griepvirus via hele kleine ‘speekseldruppeltjes’ in de lucht. Als je deze met griep besmette druppeltjes inademt, komen de virussen in je ademhalingssysteem (neus, keel en longen) terecht. Daar vallen ze de beschermende laag slijmvliescellen aan en dringen ze binnen. Het griepvirus gebruikt deze slijmvliescellen om zichzelf razendsnel te vermenigvuldigen. De gebruikte slijmvliescellen sterven af. Hierdoor neemt onze bescherming af en zijn we ook bevattelijk voor andere luchtweginfecties. terug

Hoe krijg je griep?

Het griepvirus kun je oplopen via de lucht, maar ook via direct contact (zoenen, hand geven) of zelfs indirect contact (via een deurkruk of telefoon). Ook airconditioning kan het griepvirus snel verspreiden. Het virus wordt gemakkelijk overgebracht op gezinsleden, vrienden en collega’s, maar ook toevallige passanten. Wie een de bus of trein zit naast iemand die griep heeft, kan zomaar geïnfecteerd raken. terug

Hoe besmettelijk is griep?

Het inademen van maar drie griepvirussen (griepdeeltjes) is al genoeg om besmet te raken. Iedereen kan dus zomaar griep krijgen, van jong tot oud. Als een vliegtuig met één grieppatiënt aan boord drie uur aan de grond staat met een kapot ventilatiesysteem, dan krijgt 72% van de passagiers in de daaropvolgende drie dagen griep. terug

Hoe lang is een persoon besmettelijk?

Volwassenen zijn al besmettelijk een dag voordat de symptomen zich openbaren. Jonge kinderen kunnen het virus al bij zich dragen tot zes dagen voordat de symptomen zich openbaren. Al die tijd kunnen ze andere mensen aansteken. Volwassenen zijn nog tot vijf dagen na de eerste symptomen besmettelijk en kinderen kunnen nog eens vijf dagen langer besmettelijk zijn. terug

Wat is de incubatietijd?

Na het binnenkrijgen van het griepvirus kan het één tot zeven dagen duren voordat je ziek wordt, maar gewoonlijk krijg je de eerste symptomen na twee tot drie dagen. Dit wordt de incubatietijd genoemd. Tijdens de incubatietijd kun je, zonder dat je het weet, andere mensen besmetten. terug

Zijn kinderen bevattelijker voor griep?

Kinderen lopen het grootste risico om griep te krijgen. Hun afweersysteem is gewoonlijk nog nooit met griep in aanraking geweest. Bovendien besmetten zij elkaar op school, kinderopvang, enzovoort. Tijdens een griepepidemie krijgt ongeveer 45% van de schoolgaande jeugd en crèchekinderen griep. terug

Wat moet ik doen bij griep in mijn gezin?

Als het griepvirus via je kind of jezelf in het gezin ronddwarrelt, krijgt uiteindelijk tenminste 30% van de andere gezinsleden ook griep, met alle gevolgen van dien. De patiënten zijn drie tot vijf dagen aan bed gekluisterd. Daarna moeten ze het nog rustig aan doen, anders zijn ze zo weer geveld. Daarnaast zijn er allerlei praktische problemen, zeker als meerdere gezinsleden griep hebben. Je moet vrije dagen opnemen om voor je zieke kinderen en/of partner te zorgen of een oppas regelen. Je kan alle afspraken voor de komende twee weken in je agenda doorstrepen. Ook je examen, sportwedstrijden, het huwelijk van je beste vriend of de vakantie waarnaar je hebt uitgekeken. terug

Wat is de behandeling?

Zoals het geval is met de meeste virusziekten heeft griep zijn beloop nodig. Als je griep hebt, kun je een pijnstiller zoals paracetamol gebruiken om hoofdpijn en spierpijn te verlichten en de koorts te verminderen. In een aantal landen zijn antivirale middelen beschikbaar ter behandeling van sommige griepinfecties (influenza A). Deze medicijnen hebben wel bijwerkingen. De nieuwste categorie medicijnen tegen griep onderdrukken de vermeerdering van het virus. Ze kunnen de ziekteperiode met 1 à 2,5 dagen verkorten, mits de behandeling binnen 48 uur na het verschijnen van de eerste symptomen gestart wordt. Voor risicogroepen (zieken en ouderen) is het het beste om voordat het griepseizoen begint, de griepprik te halen (vaccinatie). terug

Hoeveel mensen krijgen per jaar griep?

Dat is afhankelijk van de ernst van de epidemie. De schatting is dat ongeveer 5 tot 15% van de mensen over de hele wereld per jaar griep krijgen. Tijdens grote epidemieën kan dit oplopen tot 50%. terug

Wat is een epidemie?

Er wordt gesproken van een epidemie wanneer het aantal gevallen van griep in een bepaald gebied gedurende een bepaalde periode aanzienlijk hoger is ten opzichte van het aantal griepgevallen gedurende de rest van het jaar. terug

Wat is een pandemie?

Een pandemie is een wereldwijde epidemie die wordt veroorzaakt door een nieuw virus-subtype. Een nieuw subtype ontstaat door grote verandering in de delen op het oppervlak van het virusdeeltje, waarmee het in de slijmvliescellen doordringt. Omdat de meeste mensen niet de kans hebben gehad immuun te worden tegen dit nieuwe virus, kan er wijdverspreide infectie plaatsvinden. Pandemieën kunnen alleen plaatsvinden door een nieuw subtype van het type A griepvirus. terug

Wanneer is de volgende pandemie?

Dit is niet bekend. In de 20ste eeuw waren er ernstige pandemieën in 1918 (‘Spaanse griep’), 1957 (‘Aziatische griep’) en in 1968 (‘Hong Kong griep’). De Spaanse griep was het ernstigst, die eiste wereldwijd 20 miljoen tot 40 miljoen slachtoffers. terug

Waar zal het nieuwe virus vandaan komen?

Ervaringen uit het verleden wijzen naar Azië, omdat daar veel vogels, varkens en mensen bij elkaar leven. In de vogelwereld circuleren influenzavirussen waarvan bepaalde delen zich kunnen mengen met die van het menselijke griepvirus. Ook het varken kan functioneren als mengvat. Maar in principe kan een nieuw, pandemisch virus ook elders opduiken. terug

Wat voor een effect had de vogelpest?

Vogelpest wordt veroorzaakt door een vogel-griepvirus. De uitbraak van vogelpest in Nederland heeft geen invloed gehad op het griepvaccin. Hoewel de vogelziekte ook oversloeg naar mensen, is er geen nieuw griepvirus door ontstaan. Daar bestond wel vrees voor. Als iemand tegelijk met vogelpest en een menselijk griepvirus zou zijn besmet, dan zouden die twee virussen met elkaar hebben kunnen versmelten tot een nieuw, onbekend virus. terug

Zal de volgende pandemie tijdens de winter komen?

Niet perse. Het zou op ieder moment in het jaar kunnen gebeuren. De beruchte ‘Spaanse griep’ is begonnen tussen maart en juli van het jaar 1918. De meeste doden vielen echter in de winter van 1918. Dit jaar is in België en Frankrijk rumoer ontstaan over een onbekende virusstam die op het zuidelijk halfrond is aangetroffen. In Europa is deze stam nog niet aangetoond. terug

Wordt er een ernstige griepepidemie verwacht dit seizoen?

Het is nooit van tevoren te voorspellen of er een griepepidemie zal komen en hoe ernstig de epidemie zal zijn. Wereldwijd wordt er onderzoek gedaan naar het voorkomen van griepvirussen. Omdat de virussen steeds hun kenmerken veranderen, is het moeilijk te voorspellen welk virus het komende griepseizoen een epidemie kan veroorzaken. Over de ernst van het komende seizoen is daarom nu nog niets te zeggen. In het algemeen kan men wel stellen dat er elk jaar wel een griepepidemie plaatsvindt. Dat zal dus hoogstwaarschijnlijk ook deze winter weer het geval zijn. terug

Veel gestelde vragen over vogelgriep:

Wat is vogelgriep?

De vogelgriep of vogelpest is een aviaire influenza van het A-type. Het vogelvirus is nauw verwant aan het menselijke griepvirus – ook een influenza A – waar jaarlijks 5 tot 10 procent van de Nederlandse bevolking aan lijdt. De vogelgriep die nog steeds in Azië rondwaart is van het subtype H5N1. In april 2003 werd Nederland getroffen door de vogelpest van het type H7N7. Er werden toen 30 miljoen kippen preventief geruimd. Tientallen mensen werden besmet en hadden voornamelijk last van een oogontsteking. Een 57-jarige dierenarts overleed. terug

Hoe raak je besmet?

Veel trekvogels – met name wilde eenden – dragen het influenzavirus bij zich zonder er zelf ziek van te worden. Via de poep van de wilde vogels komt het virus bijvoorbeeld in het drinkwater terecht van kippen op een boerderij. Het pluimvee raakt besmet en het virus vermenigvuldigt zich razendsnel als er veel kippen dicht op elkaar leven. Het virus kan zich van de kip op de mens verspreiden, maar dat gebeurt meestal niet zo vaak.
terug

Hoe gevaarlijk is vogelgriep voor de mens?

Op dit moment is de vogelinfluenza nog niet zo gevaarlijk voor de mens. Maar deskundigen zijn erg bezorgd dat het vogelvirus erfelijke informatie uit wisselt met een menselijk virus zodat er een nieuwe variant onstaat die dodelijk is voor de mens. Dat kan als bijvoorbeeld een mens met griep tegelijkertijd besmet raakt met een vogelvariant. De mens is dan een ‘mengvat’ voor het ontstaan van nieuwe influenza A-varianten. In het verleden zijn epidemieën geweest waaraan grote groepen mensen overleden. De bekendste is de Spaanse Griep die in 1918 wel 40 miljoen dodelijke slachtoffers veroorzaakte. terug

Is er een geneesmiddel?

Op dit moment is er geen echt geneesmiddel dat direct de ziekte onschadelijk maakt. Wel zijn er zogenaamde anti-virale middelen. De bekenste is Tamiflu. Tamiflu is een neuraminidase-remmer die de verspreiding van het virus in het lichaam voorkomt en zo helpt om de influenza infectie te beperken en de symptomen te verlichten of te voorkomen. Tamiflu helpt tegen alle influenza-typen. Wel maken deskundigen zich zorgen dat er niet genoeg voorraad anti-virale middelen is zodra een pandemie – een dodelijke epidemie op wereldschaal – zich voor zou doen. terug

Wat doet vogelpest met vogels?

Het pluimvee dat besmet raakt met de aviaire influenza wordt doorgaans na twee tot zeven dagen ziek, hoewel de pest ook veertien dagen op zich kan laten wachten. De dieren worden dan sloom, eten minder, hebben extreem veel dorst, krijgen waterige diarree, leggen minder eieren of eieren zonder schaal en krijgen een soort snotneus. Ook hebben zieke dieren soms zwellingen in hun kop en hals en een verkleurde of gezwollen kam. Na een tot twee etmalen kunnen de dieren sterven door verstikking: zoals alle griepsoorten vreet vogelpest de luchtwegen en longen aan. terug

Welke dieren kunnen vogelpest krijgen?

Alle vogels kunnen vogelpest krijgen. Met name eenden, kalkoenen en kippen zijn er bevattelijk voor. Het ministerie van Landbouw hanteert daarnaast de volgende lijst met risicodieren: parelhoenders, kwartels, fazanten, patrijzen, pauwen, ganzen, zwanen, consumptieduiven (dus niet postduiven), struisvogels, emoes, en nandoes. Overigens is de ene soort gevoeliger voor de ziekte dan de andere: zo worden eenden niet of nauwelijks ziek van de variant die momenteel in Nederland woedt. Recent is aangetoond dat ook katten vogelgriep kunnen krijgen. terug

Kun je besmet vlees en eieren nog eten?

Zieke kippen en eieren van zieke dieren kunnen zonder probleem worden gegeten. Het virus kan via eieren of vlees niet overspringen op de mens. Wel meldt de voedsel en warenautoriteit dat het verstandig is het kippenvlees goed te bakken of te koken totdat het helemaal gaar is. Zo voorkom je een besmetting met salmonella of een andere bacterie. Verder is het altijd al aan te raden om eieren goed te koken of te bakken en niet rauw te verwerken in toetjes of mayonaise. terug

Veel gestelde vragen over Mexicaanse griep:

Wat is Mexicaanse griep?

Mexicaanse griep wordt veroorzaakt door een nieuw griepvirus van het type influenza A/H1N1. Het virus dook in april 2009 voor het eerst op in Mexico, vandaar dat het de naam Mexicaanse griep meekreeg. Het influenza A/H1N1 virus is een combinatie van een varkensgriepvirus, een vogelgriepvirus en een menselijk griepvirus. Het virus is overdraagbaar tussen mensen en groeide daardoor uit tot een pandemie. terug

Wat is een grieppandemie?

Een pandemie is een wereldwijde epidemie die wordt veroorzaakt door een nieuw virus-subtype. Een nieuw subtype ontstaat door grote verandering in de delen op het oppervlak van het virusdeeltje, waarmee het in de slijmvliescellen doordringt. Omdat de meeste mensen niet de kans hebben gehad immuun te worden tegen dit nieuwe virus, kan er wijdverspreide infectie plaatsvinden. Pandemieën kunnen alleen plaatsvinden door een nieuw subtype van het type A griepvirus. terug

Wat is het verschil tussen Mexicaanse griep en seizoensgriep?

Er is nauwelijks verschil tussen Mexicaanse griep en seizoensgriep. In beide gevallen krijgt een patiënt symptomen als koorts, koude rillingen, hoofdpijn, spierpijn, moeheid en verkoudheidsverschijnselen. Alleen met behulp van laboratoriumonderzoek is aan te tonen welk type griepvirus de klachten veroorzaakt. terug

Hoe ernstig is Mexicaanse griep?

De Mexicaanse griep is qua ernst te vergelijken met een gewone seizoensgriep. Jaarlijks sterven er in Nederland gemiddeld 200 tot 1000 mensen aan griep. Er zijn geen aanwijzingen dat aan Mexicaanse griep meer mensen sterven dan aan andere vormen van griep. terug

Waarom worden vooral jonge mensen getroffen door Mexicaanse griep?

In 1956 en 1968 gingen griepvirussen rond die sterk lijken op het nieuwe influenza A/H1N1 virus. De gedachte is dat mensen die toen met die virussen in aanraking zijn geweest enigszins beschermd zijn tegen de Mexicaanse griep. Bij pandemieën gebeurt het wel vaker dat ouderen in eerste instantie minder zwaar getroffen worden door het nieuwe virus. terug

Kun je besmet raken door het eten van varkensvlees?

Nee. Het Mexicaanse griepvirus wordt net als het gewone seizoensgriepvirus overgedragen via speekseldruppeltjes die vrijkomen bij hoesten of niezen. Die druppeltjes verplaatsen zich via de lucht en kunnen via de ademhaling terecht komen in de luchtwegen van iemand anders. Griepvirussen kunnen ook enige tijd overleven op voorwerpen (zoals een deurknop of een zakdoekje) en op die manier worden overgedragen. terug

Thuisarts.nl  geeft betrouwbare informatie over gezondheid en ziekte.

Toolkit Griep en Verkoudheid De toolkit Griep en Verkoudheid van het RIVM gaat over preventie van griep en verkoudheid en hoe je kunt voorkomen dat je anderen besmet als je zelf ziek bent. Hij ondersteunt (communicatie)professionals die werken op het gebied van publiekscommunicatie over gezondheid.

grieppandemie.nl – Mexicaanse griep De epidemie van Nieuwe Influenza A is sinds januari 2010 voorbij in Nederland. De griep bleek mild en kostte 53 mensen het leven. In 2009 verspreidde een nieuw virus, Nieuwe Influenza A (H1N1), zich over de wereld. Dit veroorzaakte een grieppandemie die in Nederland bekend werd als Mexicaanse griep. Zorgpersoneel en kwetsbare mensen zoals chronisch zieken, zwangeren en jonge kinderen konden zich laten vaccineren. Via de overheidscampagne Grip op Griep kreeg iedereen adviezen over het voorkomen van besmetting, zoals handen wassen.

influenza.be Informatie over seizoensgriep, vogelgriep, griep A/H1N1, grieppandemie.

RIVM Nationaal Kompas Volksgezondheid Hoe vaak komt influenza voor en hoeveel mensen sterven eraan? Overzicht van meetgegevens.

griep.blog.nl De link tussen influenza, vogelgriep en Spaanse griep.

Gezondheidsnet – Griep en verkoudheid Met het vallen van de bladeren lopen we meer kans op verkoudheid. Of erger: griep.

RIVM – Infectieziektebestrijding voor professionals Speelt een belangrijke rol bij de bestrijding en preventie van infectieziekten.

WHO/Europe influenza surveillance De website die in heel Europa de grieprapportage door artsen bijhoudt.

Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV)

Het Wetenschappelijke Instituut Volksgezondheid in België over griep.

Gezondheid.be – griep 33 vragen over de winter- of seizoensgriep.

Gezondheid.be – Mexicaanse griep 101 vragen over de Mexicaanse griep.

Een eerste blik op het Spaanse griepvirus van 1918 Infectieziekte bulletin RIVM 1997.

Nederlands Huisartsen Genootschap Start griepcampagne 2012.

kringapotheek.nl – griep Griep is een infectieziekte, die wordt veroorzaakt door het influenzavirus. 24 tot 72 uur na besmetting met het virus worden de eerste verschijnselen merkbaar.

Vergeten verleden: De Spaanse griepepidemie van 1918 In de zomer van 1918 stierven in Nederland de eerste mensen aan de Spaanse griep.

NTR SchoolTV Pandemie, epidemie en edemie.

 

Winter is coming.. Grote kans dus dat verschijnselen zoals koorts, verkoudheid, of keelpijn ook om de hoek komen kijken. Dit kunnen signalen zijn dat je de griep te pakken hebt. De gevolgen hiervan verschillen per persoon. Sommige mensen worden ernstig ziek. In Nederland krijgen elk jaar duizenden mensen te maken met de griep. Wat heb je aan je zorgverzekering als het gaat om griep?

Wat is griep?
Griep, ook wel influenza genoemd, is een luchtweginfectie en wordt veroorzaakt door het griepvirus. De meest voorkomende klachten zijn plotselinge koorts en koude rillingen, hoofdpijn, keelpijn, spierpijn en vermoeidheid. Ook kan je bronchitis of longontsteking oplopen. Griep is besmettelijk en de klachten kunnen enkele dagen tot een week duren. Het mag niet verward worden met een gewone verkoudheid, waarvan de symptomen over het algemeen sneller verdwijnen. Bij griep zit het virus in de keel, neus en luchtwegen. Het kan snel verspreid worden door dagelijkse handelingen zoals hoesten, niezen of praten. Ook kan besmetting plaatsvinden via de handen of door het aanraken van besmette voorwerpen. Vooral kinderen, bejaarden en chronisch zieken lopen een groot risico om ziek te worden. Twijfel je of je griep hebt? Doe de test op Thuisarts.nl.

Basisverzekering vergoedt huisartsbezoek
Denk je een echte griep te hebben? Dan is het verstandig om langs je huisarts te gaan. Deze stelt vast of er echt sprake is van griep. Vanuit de basisverzekering wordt dit bezoek aan de huisarts vergoed, net als telefoontjes en spreekuren bij de huisarts. Je betaalt hier ook geen eigen risico voor.

Aanvullend onderzoek: eigen risico
Blijkt bij de huisarts dat er aanvullend onderzoek nodig is? Dan kunnen daar kosten bij komen kijken. Denk hierbij aan kosten voor laboratoriumonderzoek (bijvoorbeeld bloedprikken) of kosten voor een specialist (in het ziekenhuis) na doorverwijzing van de huisarts. Ook kan de huisarts medicijnen voorschrijven. Voor deze voorbeelden geldt dan wel het eigen risico. Het eigen risico is in 2018 (net als in 2017) € 385,-. Het kan ook zijn dat je een eigen bijdrage moet betalen. Dit is iets anders dan het eigen risico en geldt bijvoorbeeld weleens voor medicijnen. De eigen bijdrage is het deel van de rekening dat je altijd zelf moet betalen, ongeacht of je eigen risico al is opgebruikt.

Griepprik: verzekerd of niet?
Rond oktober en november van elk jaar krijgen bepaalde risicogroepen in Nederland een uitnodiging voor de griepprik. Onder deze groepen vallen:

mensen boven de 60 jaar
kinderen en volwassenen met een medische indicatie voor de griepprik
mensen met suikerziekte
Dankzij deze prik verkleint de kans dat ze de griep krijgen en dat hun gezondheid gevaar loopt. De griepprik voor deze risicogroepen wordt vergoed door de overheid vanuit de basisverzekering. Val je hier niet binnen? Dan heb je doorgaans een betere gezondheid, waardoor de griep geen gevaar vormt. Vanuit die redenatie wordt de griepprik dan ook aanbevolen, maar ook niet vergoed.

Het staat je natuurlijk vrij om een griepprik te halen, maar een eventuele vergoeding moet dan uit een aanvullende zorgverzekering komen. Je moet dan verzekerd zijn voor vaccinaties. Hierover betaal je dan geen eigen risico, maar eventueel wel een eigen bijdrage (afhankelijk van de hoogte van de vaccinatie en de vergoeding bij de verzekeraar). De griepprik kan één keer per jaar gehaald worden.

Wat is de effectiviteit van de griepprik?
Aan het begin van elk jaar onderzoeken deskundigen welke griepvirussen dat jaar verwacht worden. Op basis hiervan wordt de griepprik ontwikkeld. Het kan zijn dat er in de tussentijd nog nieuwe griepvirussen ontstaan. De griepprik werkt hierdoor mogelijk minder goed. Toch is na een griepprik de kans om ziek te worden met meer dan de helft afgenomen. Het verschilt wel per persoon en per jaar hoe effectief de griepprik is. Dit hangt dus af van de virussen die op dat moment in de lucht aanwezig zijn maar hangt ook af van de weerstand van de persoon zelf. Het kan voorkomen dat iemand nog ernstig ziek wordt ondanks de vaccinatie. Vooral bij ouderen is deze kans aanwezig. Toch worden ze dan doorgaans minder ernstig ziek en is de kans op complicaties zoals longontsteking of ziekenhuisopname kleiner.
Overigens kan de griepprik geen griep veroorzaken. In de Nederlandse vaccinatie zitten dode griepdeeltjes, en alleen de aanwezigheid van levende griepdeeltjes kunnen leiden tot griep. Het kan wel zo zijn dat je je na de griepprik minder lekker voelt, zoals bijvoorbeeld lichte hoofdpijn of verhoging. Dit is een reactie van het lichaam op de vaccinatie en kan geen kwaad.

Bron: Independer

Het griepvirus is net als alle virussen heel erg klein. Een virusdeeltje ziet eruit als een miniscule tennisbal met daarin “spijkers” geslagen die nog wat uitsteken. Het virusdeeltje is maar 200 nanometer (0,2 miljoenste meter) groot. Die spijkers aan de buitenkant zijn eiwitten waarmee het virus de cellen van de bovenste luchtwegen kan binnendringen en weer verlaten.

Erfelijke informatie

De erfelijke informatie van het Influenza virus zit verpakt in de vorm van 8 RNA strengen. Deze 8 strengen bevatten alle informatie om nieuwe virusdeeltjes te maken. Het RNA zit stevig ingepakt in spiraalvormige nucleoproteïnes.

Spijkers

De buitenkant van het virus heeft naast de spijkervormige eiwitten nog een tweede meer puntig uitsteeksel. De spijkers zijn de zogenaamdeneuraminidases. De puntigen zijn de hemagglutinines. Het neuraminidase is een enzym dat ervoor zorgt dat de virussen na vermenigvuldiging de cel weer netjes kan verlaten zodat het zich verder kan verspreiden. Het hemagglutinine zorgt ervoor dat het virus zich aan de cel kan hechten en zo de cel kan binnendringen.

Typering

Influenza typeert men aan de hand van de RNA-volgorde. De hoofdtypering (influenza A, B, C) gebeurt aan de hand van eigenschappen van de nucleoproteines. Verdere naamgeving volgt aan de hand van de vindplaats en het jaar van isolatie. De H en de N-antigenen voltooien de karakterisering. Een voorbeeld is Influenza A/Fujian/2002(H3N2), het virus dat vorig seizoen Nederland teisterde en dat niet in de griepprik zat.

Tycho Malmberg NIBI-Expertise Centrum Biologie

Nog steeds waart in Azië de Vogelgriep rond. De Wereldgezondheidsorganisatie is bang dat het virus (H5N1) zich mengt met een menselijk griepvirus. Als dat gebeurt dan kan er een pandemie – een epidemie op wereldschaal – ontstaan. Influenza de officiële naam voor griep komt in 3 typen voor: Influenza A, B en C. Type A is het meest besmettelijke en komt voor in mens en dier. Type B en C alleen in mensen. Het influenza A is heel veranderlijk en dat komt door de 2 eiwitten Hemagglutine (H) en Neuraminidase (N) die het virus helpen de cellen binnen te dringen en weer te verlaten. Hieronder een overzicht van Influenza door de jaren heen.

“Het is nu officieel: door ons land waart een epidemie van griep en luchtwegeninfecties.” (De Standaard Online, 15 februari 2007)

Wie televisie kijkt, weet het nu wel: wielerbroekjes helpen niet tegen griep, telefoonkaarten niet en antibiotica ook al niet. De ‘Boodschappen van Algemeen Nut’ om ons van de antibiotica af te houden zijn wel grappig, maar mikken op de verkeerde doelgroep. Als wij te veel antibiotica nemen, komt dat doordat dokters liever pilletjes voorschrijven dan wielerbroekjes of telefoonkaarten, dacht ik. Enfin, ik wil het over de betekenis en de oorsprong van het woord griep hebben.

Toen de redacteuren van het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) de letter G onder handen namen, stond hun kalender op 1893. Ik vermoed dat de gebrekkige medische kennis van die dagen de inspiratie was voor deze definitie: ,,Eene, vermoedelijk door atmospherische invloeden veroorzaakte epidemische ongesteldheid of ziekte, die zich somtijds plotseling vertoont, en zich met groote snelheid van plaats tot plaats uitbreidt (lat. febris catarrhalis epidemica ), in de laatste jaren vooral meer onder den naam van influenzabekend.”

Griep zou je dus krijgen van ,,atmospherische invloeden”, van vocht en tocht, zeg maar. Een opvatting waar je leuke voorlichtingsspotjes rond kunt maken. Maar wat de negentiende-eeuwers wél goed hadden, was dat griep iemand plotseling kan treffen en dat de ziekte in golven komt. Ze verklaarden de naam griep dan ook met te wijzen op Franse werkwoord gripper . Dat betekent: ‘pakken’, of ‘vastlopen’ zoals een motor. Daarvan is afgeleid: grippe , wat ‘klauw’ of ‘haak’ betekent. De klauwen van de griep.

Daaraan voegde het WNT een tweede mogelijke verklaring toe. Griep zou een Slavische oorsprong kunnen hebben, want in het Russisch bestaat een werkwoord chripet , wat betekent: ‘hees zijn’, ‘hoesten’. Duitstaligen moeten ooit de benaming russischer Katarrh hebben gebruikt voor griep. Dat ondersteunde deze verklaring. Maar intussen ligt die allang in de prullenbak en van de Russische drupneus is na Boris Jeltsin nimmer meer gehoord.

Volgens de etymologe Nicoline van der Sijs ligt de oorsprong van het woord griep veel dichter bij ons dan we zouden denken. Het Franse woord gripper zou namelijk van het Frankische grîpan afkomstig zijn. En omdat het Frankisch een voorloper is van het Nederlands, kun je zeggen dat ons woord grijpen naar Frankrijk is vertrokken als gripper en alsgriep is teruggekeerd.

Niet alleen onze medische kennis is erop vooruitgegaan sinds 1893. We zien de wereld ook veel scherper. Sinds de twaalfde druk van de dikke Van Dale (1992) kennen we naast de Spaanse en de gastritische griep ook de diplomatieke griep : ,,voorgewende ziekte van officiële personen, om een opzettelijke afwezigheid te verontschuldigen”.

Als met ,,officiële personen” politici worden bedoeld, dan schijnen wielerbroekjes wél te helpen.

Woorden weten alles verschijnt wekelijks op maandag. Ludo Permentier is redacteur bij Van Dale.

Reacties: ludo.permentier@standaard.be

Bron: De Standaard Online, 15 februari 2007

Kijk op het You tube kanaal van De Grote Griepmeting voor films over griep die aansluiten bij de lesstof op school.

Meer educatieve films met een toelichting op de verspreiding van de ziekte griep, uitleg over het griepvirus en een kijkje in het proces van het maken van vaccins.

Kenmerken van griep en het maken van een vaccin. (183 bytes)
Klokhuis film (vanaf 10 jaar), en bijbehorende vragen bij de film

Leergebied Mens en Natuur, film (183 bytes)
(geschikt tot 14 jaar) Klokhuis film over kenmerken van griep en het maken van een vaccin.

ANW en biologie, natuurprofielen bovenbouw havo en vwo. Korte film met uitleg hoe het menselijke griepvirus en een varkensgriepvirus hebben kunnen mengen tot de nieuwe virusstam H1N1, aangrijpingspunt in het lichaam van dit virus en een animatie hoe een griepvirus eruit ziet.

Een artikel gepubliceerd in Natuurwetenschap en Techniek in januari 2004. Ab Osterhaus is viroloog en doet baanbrekend onderzoek aan griepvirussen.

https://www.griepencorona.nl/wp-content/uploads/cms_page_media/60/NWT_p34_37_Interview.pdf

In een inzichtelijk filmpje op You-tube wordt uitgelegd hoe de Mexicaanse griep is ontstaan en hoe het zich zo snel over de aarde heeft kunnen verspreiden.

In deze video is te zien hoe Stef besmet raakt met de Mexicaanse griep. Wat gebeurd er precies in haar lichaam zodra ze besmet raakt? Wat zijn de symptomen van de Mexicaanse griep?

 

NIVEL dossier griep 2011/2012 Een schat aan informatie over griep in Nederland en Europa.

Dossier Kennislink: griep op wereldtournee Waar gaat het heen met al die virussen?

Griepdossier Radio Nederland Wereldomroep Nederlandstalige berichtgeving over de Mexicaanse griep: met het laatste nieuws en specifieke service-informatie voor Nederlanders in het buitenland.

 

Flu-o-meter: griep in de VS Volg de verspreiding van de griep in de Verenigde Staten.

Vogelgriepvirus Op www.biomedisch.nl staat een interview met viroloog Ab Osterhaus. Hij vertelt dat er in Nederland of Europa een van mens op mens overdraagbare variant van het vogelgriepvirus kan ontstaan.

Tamiflu Interview met viroloog Ab Osterhaus op www.biomedisch.nl. Tamiflu is een virusremmer die de kans dat je bij een griep ernstig ziek wordt kleiner maakt. Wat kan Tamiflu betekenen voor het gevaar van een wereldwijde uitbraak van het vogelgriepvirus?

 

Public health development – seasonal influenza DIRECT PATIENT MONITORING FOR INFLUENZA – SWEDEN, THE NETHERLANDS, BELGIUM AND PORTUGAL SJUKRAPPORT: A SELF-REPORTING BASED INFLUENZA SURVEILLANCE SYSTEM IN STOCKHOLM Description: This short article describes a system that was started during the 2007/8 influenza season in Stockholm, Sweden, and is in use again this season. It aims to estimate the true burden of influenza in the community. It is called Sjukrapport (which literally means “Illness report”). A random population-based sample of people is invited to join. Once joined, the participants report to the system by telephone whenever they experience fever or cold-like symptoms, being encouraged to do this during the first week of onset of symptoms. The symptoms they report are then fitted to case definitions of acute respiratory infection and influenza-like illness.

RIVM jaarraportage respiratoire infecties – 31 oktober 2007 Respiratoire aandoeningen hebben het afgelopen respiratoire jaar (mei 2006 tot en met april 2007) tot aanzienlijke ziektelast geleid. Net als in eerdere jaren was ongeveer 10% van alle sterfte gerelateerd aan een pneumonie, duidend op een onveranderd grote ziektelast.

KIZA – Het Kennissysteem InfectieZiekten en Arbeid Het Kennisinformatiesysteem InfectieZiekten bij de Arbeid – kortweg KIZA – is een website, met daarop een verzameling van informatie specifiek over infectieziekten in relatie tot werk en werkomstandigheden. Daarmee verschilt het van de website van het RIVM en LCI. Hoewel KIZA momenteel al veel waardevolle informatie bevat, is het de bedoeling dat het met name vanuit de praktijk gevoed en gevuld gaat worden. Ieder initiatief of idee vanuit de praktijk wordt dan ook gewaardeerd.