15 november 2004
We zitten weer aan het begin van het griepseizoen. Om ons heen wordt de één na de ander verkouden. Snotterigheid, droge hoest en soms zelfs koorts zijn het gevolg van infecties met virussen. Al dat gehoest en geproest is ronduit vervelend, maar het ziekteverzuim dankzij griep en verkoudheid kost jaarlijks ook een boel geld.
De Telegraaf kopte vorige maand in koeienletters: “Ziektegolf teistert Nederland”. Arboned, een van de grootste Arbo-diensten van Nederland meldde dat het aantal ziekmeldingen drie keer zo hoog is dan normaal. De meeste mensen die nu ziek zijn zeggen dat ze zwaar verkouden of grieperig zijn. Maar wat is nou het verschil tussen griep en verkoudheid?
Griep en verkoudheid worden allebei veroorzaakt door virussen, maar de veroorzaker van griep is het Influenza-virus. Influenza heeft op dit moment nog niet de kop opgestoken. Mensen die nu snotterig en beroerd zijn hebben last van verkoudheidsvirussen. De bekendste verkoudheidsvirussen zijn rhinovirussen en adenovirussen. Het grootste verschil tussen griep en verkoudheid is dat griep veel langer duurt en dat je bijna altijd koorts krijgt als je griep onder de leden hebt. Wie echt griep heeft voelt zich meestal een week hondsberoerd terwijl verkoudheid vaak maar een paar dagen aanhoud.
Economische gevolgen
Het is nogal lastig te bepalen welk aandeel griep en verkoudheid hebben in het jaarlijkse ziekteverzuimplaatje van de Nederlandse werknemers. Als we in de tabel kijken met de kwartaalcijfers voor het korte en het middellange ziekteverzuim per jaar zien we duidelijk een seizoenseffect. Meer mensen melden zich ziek in het eerste en het laatste kwartaal. In die periode zit de herfst en de winter, de geijkte periode voor verkoudheid en griep. Dat meer mensen ziek zijn in het eerste en laatste kwartaal komt dus hoogstwaarschijnlijk door griep en verkoudheid. Arbo-diensten melden ook dat griep en verkoudheid heel hoog scoren als reden voor het korte ziekteverzuim.
In 2003 was de Nederlandse werknemer gemiddeld 14,7 dagen ziek op een totaal van zo’n 200 werkdagen. Geschat wordt dat jaarlijks zo’n 5-10 procent van de bevolking ziek wordt door griep. Voor verkoudheid ligt dat percentage veel hoger. Maar mensen met een verkoudheid zijn minder lang ziek. Dan gaan we nu een rekensommetje maken. Stel dat 5 procent van de mensen getroffen wordt door griep en dat deze gemiddeld 5 dagen ziek zijn per jaar, dan is het aandeel voor griep (5/14,7) * 5 = 1,7 %. Stel nu dat 20 procent van de mensen getroffen wordt door verkoudheid en gemiddeld 1 dag ziek zijn, dan wordt dat aandeel (1/14,7) * 20 = 1,3 %. In het totaal is het ziekteverzuim door griep en verkoudheid dan (1.7 + 1.3) = 3%.
Omgerekend naar het aantal dagen per jaar per werknemer is dat (0,03*14,7) = 0,44 dagen. Een Nederlandse werknemer is dus gemiddeld 0,44 dagen per jaar ziek aan griep en verkoudheid. Het arbeidsvolume van Nederland in 2003 was 5.700.000 arbeidsjaren en het looninkomen ongeveer 200 miljard Euro. De loonkosten die per werknemer per jaar gemaakt worden zijn dan (200 miljard / 5.700.000) = € 35.088 per werknemer per jaar. Een werknemer kost dus per dag – aangezien werknemers ook in de vakantie doorbetaald krijgen – (€ 35.088 / 230 dagen) = € 150 per dag.
Op basis van deze gegevens kunnen we nu de totale kosten als gevolg van griep en verkoudheid in Nederland schatten. Het minimum aantal verzuimdagen per werknemer per jaar is 0,44 dagen. Met een totaal van 5.700.000 arbeidsjaren komt dit neer op 2.508.000 verzuimde dagen door griep en verkoudheid à € 150 euro. Dankzij griep en verkoudheid loopt de Nederlandse economie dus € 376,2 miljoen euro per jaar mis. Dat is geen kattenpis!
Tycho Malmberg – NIBI Expertise Centrum Biologie
1 november 2004 00:00
