Influenza A virussen kunnen erg gevaarlijk zijn als ze plotseling overspringen van dier op mens. Helaas is er op dit moment geen geschikte methode om te voorspellen welke virussen potentieel gevaarlijk zijn. Duitse wetenschappers wilden daar verandering in brengen en ontwikkelden een muismodel dat precies kan laten zien voor welke virussen we op moeten passen.
Als influenza A virussen van bijvoorbeeld vogels of varkens op mensen worden overgedragen, kan dat zorgen voor een wereldwijde dodelijke epidemie (pandemie). Zo gebeurde dat bijvoorbeeld bij het uitbreken van de Spaande griep in 1918 en de nieuwe influenza A/H1N1 in 2009. Momenteel gaan wereldwijd verschillende vogelgriepvirussen rond, waarvan sommigen sporadisch infecties veroorzaken bij mensen. Het is niet in te schatten welke virussen dreigen de overstap naar grootschalige verspreiding onder mensen te maken en daardoor dus een bedreiging vormen.
Normaal gesproken beschermt het afweersysteem ons tegen infecties. Een vogelgriepvirus dat probeert een menselijke cel binnen te dringen, stuit op het eiwit MxA. MxA valt het genetisch materiaal van het virus aan en maakt het onschadelijk. Griepvirussen zijn echter meesters in aanpassen en ze kunnen dus een strategie ontwikkelen om MxA te omzeilen. Uit eerder onderzoek is gebleken dat vogelgriepvirussen die in staat zijn MxA te omzeilen een grotere kans hebben om menselijke cellen wel effectief te infecteren.
Risico inschatten
Virologen van de Duitse universiteit van Freiburg hebben nu een methode bedacht om potentieel gevaarlijke vogelgriepvirussen op te sporen. Zij vervingen in muizen het DNA dat codeert voor de muizenvariant van MxA voor het DNA dat codeert voor de menselijke variant van MxA. Het resultaat is een muismodel dat niet vatbaar is voor vogelgriepvirussen, maar dat wel vatbaar is voor menselijke griepvirussen. Als de wetenschappers een onschadelijk vogelgriepvirus zo veranderen dat het MxA weet te omzeilen, dan zie je dat terug in het muismodel. Muizen worden ziek en beginnen ook elkaar te besmetten. Kortom, muizen met de menselijke variant van MxA lijken hetzelfde op griepvirussen te reageren als mensen.
De wetenschappers hopen hun model in de toekomst te kunnen gebruiken om het risico van verschillende vogelgriepvirussen in te schatten. Voor welke virussen vormt MxA nog een barrière en welke virussen slagen erin om MxA te omzeilen? En als we dit weten, vormt dat dan een goede voorspeller voor het wel of niet schadelijk zijn van een virus? Naast MxA bevat het afweersysteem nog veel meer componenten die mede kunnen bepalen of een vogelgriepvirus de cellen kan binnendringen of niet. Of het muismodel echt goed is in het opsporen van potentieel gevaarlijke virussen is dus nog even afwachten.
