25 november 2015 – Het eerste griepgeval in Nederland is vastgesteld. In de eerste week van november werd het influenzavirus aangetroffen in één van de neus- en keel monsters die werden afgenomen door de Peilstations van huisartsen die deelnemen aan de NIVEL Zorgregistraties eerste lijn.
Het gaat om het influenzavirus A(H1N1)pdm09. Met andere woorden: de pandemische griep van 2009 (‘Mexicaanse griep’). Die circuleert nog steeds. Wie gevrijwaard is gebleven voor deze vorm van griep, kan hem dus nog steeds krijgen. Wie zich heeft laten vaccineren tegen griep, is er grotendeels tegen beschermd. In de griepprik 2015-2016 is het pandemievirus A/California/7/2009 (H1N1) opgenomen. Daarnaast biedt de griepprik deze winter bescherming tegen A/Switzerland/9715293/2013 (H3N2) en B/Pukhet/3073/2013. Die nieuwe virussen staken vorig jaar de kop op, konden niet meer worden opgenomen in het griepvaccin, en zorgden afgelopen herfst, winter en voorjaar voor een zeer langdurig griepseizoen.
Eén zwaluw maakt nog geen zomer. Er is nog lang geen sprake van een epidemie. Wel hebben veel mensen last van stevige verkoudheid (gehad). In zo’n veertig procent van de neus- en keelmonsters werd rhinovirus aangetroffen. Rhino betekent neus in het Grieks (vgl. rhinoceros, oftewel neushoorn). Het virus veroorzaakt een loopneus of verstopte neus, niezen, keelpijn en hoest. Deze symptomen kunnen verder vergezeld van hoofdpijn, spierpijn, spierzwakheid, algeheel onbehagen, verlies van eetlust en lichte temperatuursverhoging. Het grote verschil met echte griep (influenza) is dat de symptomen niet zeer plotseling (binnen 2 – 3 uur) de kop opsteken, er geen sprake is van dagenlange hoge koorts en je niet van ellende meteen in bed wilt kruipen. In tegenstelling tot griep, zijn de symptomen bij verkoudheid dus nog vrij mild en leiden zelden tot ernstige gezondheidsklachten. Griep is veel gevaarlijker, want kan zich ontwikkelen tot een veel ernstigere aandoening zoals een longontsteking.
Het rhinovirus is zeer besmettelijk. De meeste verkoudheidsvirussen gedijen het beste in een omgeving met een lage luchtvochtigheid. Dat kan er de reden van zijn dat verkoudheid het vaakst voorkomt in het najaar en de winter. Bij lagere temperatuur stoken we de verwarming op en verlagen daardoor de luchtvochtigheid. Door binnen in n de behagelijke warmte bij elkaar te kruipen, ademt sneller virussen in die vrijkomen als een besmet persoon niest of hoest. Verder kun je uiteraard ook nog besmet raken als je een voorwerp (bijvoorbeeld een deurknop) aanraakt dat van tevoren door een zieke is beetgepakt.
Bij zowel griep als verkoudheid geldt: neem voldoende rust. Er zijn geen medicijnen tegen virusinfecties door verkoudheid en griep. Voor griep is er de griepprik voor risicogroepen (long-, hart- en nierziekten, diabetici, zwakke weerstand door ziekte, immuunziekten, 60-plussers). Het vaccin bestaat uit gedood virus, waar je geen griep van kunt krijgen. Andere tips bij griep en verkoudheid: drink veel water, thee en vruchtensap. Verzacht de klachten met hoestdrank, neusspray en pijnstillers (geen aspirine voor kinderen!).
Influenza is bij gezonde personen in het algemeen een onschuldige aandoening die vanzelf geneest en geen behandeling behoeft. Influenza duurt drie tot vijf dagen. Bedrust is niet strikt noodzakelijk, maar inspanning kan beter worden vermeden. Volledig herstel kan twee tot drie weken in beslag nemen. Neem contact op met je huisarts als verkoudheid of griep langer dan twee weken duurt. Heb je langer dan vijf dagen koorts of komt de koorts terug nadat deze is weggeweest? Neem ook dan contact op met je huisarts.
Carl Koppeschaar
Zie ook Nog geen griep
