20 december 2007 – Knutselen en rekenen aan virussen, om uit te zoeken hoe vogelgriep een mensengriep kan worden, waarom de griepprik soms geen perfecte bescherming biedt, en welke ‘nieuwe’ virussen in de toekomst de volksgezondheid kunnen bedreigen. Wanneer we de relatie tussen het erfelijk materiaal en de biologische eigenschappen van virussen doorgronden, kunnen we veel ellende aan zien komen en mogelijk voorkomen. Dat stelt prof.dr. Ron Fouchier in zijn oratie ‘Voorspelbaarheid van evolutie en revolutie’, waarmee hij op vrijdag 20 december 2007 het ambt aanvaardt van bijzonder hoogleraar Moleculaire Virologie.
Wanneer griepvirussen overspringen van dieren naar mensen, in staat zijn zich aan de nieuwe gastheer aan te passen, en van mens op mens te verspreiden ontstaat een grieppandemie. Uit onderzoek aan de pandemieën van de vorige eeuw en recente besmettingen met H5N1 en H7N7 vogelgriep begint duidelijk te worden welke genetische en biologische eigenschappen van het virus verantwoordelijk zijn voor efficiënte vermeerdering in de mens, en daarmee voor hun hoge ziekteverwekkend vermogen.
Inmiddels hebben we daardoor de mogelijkheid om snel in te grijpen wanneer vogelgriepvirussen met bepaalde mutaties tijdens uitbraken bij vogels worden waargenomen. In zijn oratie duidt prof. Fouchier op het grote belang van vervolgonderzoek, om uit te zoeken hoe vogelgriepvirussen veranderen om zich van mens op mens te kunnen verspreiden.
Studies aan griepvirussen tijdens de jaarlijkse winterepidemieën beginnen ook bijna voorspelbare patronen van evolutie op te leveren. Door een combinatie van klassieke virologie, moleculaire biologie, genetica, en mathematische modellen zijn veranderingen in griepvirussen, die de werkzaamheid van de griepprik kunnen reduceren, vroeg waar te nemen en in de toekomst mogelijk zelfs te voorspellen. Fouchier denkt dat daarmee de werkzaamheid van de griepprik in de toekomst beter kan worden gewaarborgd.
Fouchier wijst verder op nieuwe activiteiten in de moleculaire diagnostiek, waarmee onbekende en nieuw opkomende infectieziekten mogelijk sneller kunnen worden opgespoord. Daarbij pleit hij voor een integratie van studies aan mens en dier, om ziekteverwekkers op te sporen nog voor ze problemen in de mens veroorzaken.
1 november 2008 00:00
